W procesie kupna-sprzedaży nieruchomości bardzo często można spotkać się z wpłatą określonej kwoty, która w zależności od ustaleń stron jest nazywana zadatkiem lub zaliczką. Wbrew pozorom nie są to tożsame pojęcia, ponadto każda z tych form płatności wiąże się z innymi zasadami. Dlatego w tym artykule postaram się wyjaśnić różnicę między zaliczką a zadatkiem.
Czym jest zaliczka?
Zaliczka jest formą wpłaty określonej kwoty, która wpłacana jest „z góry” do osoby sprzedającej. Jej stosowanie w umowach ani wysokość nie są określone przez prawo, co powoduje tutaj zupełną dowolność w jej ustalaniu. Ważne jest natomiast, aby obie strony umowy wyraziły na nią zgodę.
Informacja o wpłaconej zaliczce oraz jej wysokości musi zostać zawarta w ostatecznej wersji umowy. Zwyczajowo w finalizowaniu procesu kupna-sprzedaży nieruchomości przyjęło się, iż po zrealizowaniu umowy kwota wpłaconej zaliczki przechodzi na poczet ceny sprzedaży nieruchomości, chyba że obie strony ustaliły inaczej – np. zwrot zaliczki na konto kupującego.
Jeśli z jakichś powodów umowa nie zostanie sfinalizowana, zaliczka podlega zwrotowi do kupującego. Oczywiście, na rynku można spotkać różne formy wpłacenia zaliczki oraz sposobów jej zwrotów, dlatego kluczowe jest jasne określenie warunków w umowie.
Czym jest zadatek?
Zadatek, podobnie jak zaliczka, jest formą określonej wpłaty „z góry”, i jego forma ani wysokość również nie są regulowane przez prawo. Informacja o jego wpłacie musi zostać zawarta w umowie kupna-sprzedaży. Różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką wynika jednak z konsekwencji związanych z ewentualnym zerwaniem umowy.
W przypadku zadatku obowiązuje zasada, że jeśli to kupujący wycofa się z umowy, wpłacona kwota przepada na rzecz sprzedającego. Natomiast gdy to sprzedający odstąpi od umowy, ma obowiązek zwrócić kupującemu zadatek w podwójnej wysokości. Oznacza to, że zadatek stanowi dodatkową formę zabezpieczenia dla obu stron transakcji.
Często zdarza się, że zadatek również przechodzi na poczet ceny nieruchomości w przypadku finalizacji umowy, jednak jego główną funkcją jest ochrona stron przed nieuzasadnionym wycofaniem się z transakcji.
Zaliczka czy zadatek – co jest lepszym wyborem?
Decyzja o wyborze zadatku lub zaliczki powinna być uzależniona od preferencji i poziomu zabezpieczenia, jakie chcą uzyskać strony transakcji. Zaliczka jest rozwiązaniem bardziej elastycznym i bezpiecznym dla kupującego, ponieważ w razie rezygnacji pieniądze wracają na jego konto. Zadatek natomiast lepiej chroni sprzedającego, ponieważ zabezpiecza go przed stratami wynikającymi z nagłego wycofania się kupującego.
Jeśli zależy Ci na większym bezpieczeństwie transakcji, zadatek może być lepszym wyborem. Natomiast jeśli chcesz uniknąć ryzyka utraty wpłaconych środków, korzystniejsza będzie zaliczka.
Możliwość negocjacji wysokości wpłat
Warto pamiętać, że wysokość zadatku lub zaliczki można negocjować. Jeśli druga strona nie chce zgodzić się na niższą kwotę, można ją rozbić na dwie części – zadatek oraz zaliczkę. W ten sposób obie strony transakcji mogą być lepiej zabezpieczone.
Spotykane są również sytuacje, w których zwrot wpłaconych środków jest uzależniony od spełnienia określonych warunków, np. przedstawienia trzech negatywnych decyzji kredytowych z banków. W takim przypadku zapis o tym wymogu powinien znaleźć się w umowie.
Podsumowanie
Zarówno zadatek, jak i zaliczka odgrywają istotną rolę w procesie kupna-sprzedaży nieruchomości. Kluczowe różnice to:
Zaliczka podlega zwrotowi w przypadku niezawarcia umowy.
Zadatek przepada, jeśli kupujący wycofa się z umowy, ale jest zwracany w podwójnej wysokości, jeśli to sprzedający rezygnuje z transakcji.
Wybór pomiędzy tymi dwiema formami wpłaty powinien zależeć od poziomu bezpieczeństwa, jakiego oczekują strony transakcji. Jeżeli potrzebujesz większego bezpieczeństwa w zawieranej transakcji i jest ona związana z kredytem hipotecznym – z chęcią przeprowadzę Cię przez cały proces. Bezpiecznie i za rękę 🙂