WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate, jest wskaźnikiem będącym składową oprocentowania m.in. kredytów bankowych o zmiennej stopie procentowej. Określany jest prawie codziennie, i wpływa na wysokość rat, w tym rat kredytów hipotecznych. Instytucje finansowe zostały zobligowane do zmiany aktualnego wskaźnika referencyjnego na inny, który będzie bardziej opłacalny dla konsumentów. Wiadomo, że każda zmiana, a zwłaszcza dotycząca rynku finansowego, wiąże się z wieloma pytaniami i niewiadomymi.
Główne założenia zmiany mają doprowadzić do odejścia podmiotów finansowych od wskaźników wyprzedzających, czyli właśnie WIBORU. W poniższym tekście postaram się odpowiedzieć na nurtujące Was pytania, co ta zmiana oznacza w praktyce, kiedy i czym zostanie zastąpiony aktualny wskaźnik. Zapraszam do lektury.
WIBOR czy WIRON, czyli na czym polega ta zmiana
Aby rozpocząć proces wyboru wskaźnika, który ma zastąpić WIBOR, powołano specjalną Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR). W składzie tej Grupy znaleźli się, przedstawiciele banków, Ministerstwa Finansów, Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polskiego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, czy też Polskiego Fundusz Rozwoju. Prace tej komisji koordynuje i nadzoruje Komitet Sterujący.
NGR musi kierować się następującymi zasadami:
– działanie zgodnie z przepisami,
– zapobieganie zagrożeniom dla stabilności polskiego sektora finansowego i polskiej gospodarki.
W miarę postępu prac NGR, dokonano wyboru i wskazania wskaźnika, który ma zastąpić dotychczasowy. Wytypowano stawkę WIRD, która została przemianowana na WIRON. Miało oto na celu podkreślenie okresu, którego dotyczy. WIRON będzie obliczany na podstawie transakcji ON przekazujących dane z instytucjami i firmami.
WIRON to wskaźnik typu Risk Free Rate (RFR), co oznacza wolny od ryzyka i obliczany na bazie rzeczywistych transakcji, które są zawierane na rynku międzybankowym.
Zmiana ta ma za zadanie przyczynić się do zmniejszenia wysokości oprocentowania produktów bankowych, tak aby były one korzystne dla konsumentów. Docelowo WIRON stanie się wskaźnikiem kluczowym, co z początkiem 2025 roku spowoduje całkowite zaprzestanie korzystania z WIBOR-u.
Mapa Drogowa przebiegu procesu zmian wskaźników
Komisja Nadzoru Finansowego opracowała tzw. “mapę drogową” wskazującą, jak będzie przebiegał proces zmian wskaźników. Etap wprowadzania zmian podzielono na cztery fazy, aby zmianę wskaźników przebiegał szybko, sprawnie i bez większych komplikacji. Główne założenia kolejnych faz wprowadzenia wskaźnika WIRON przedstawiają się następująco:
Faza I –faza przygotowawcza, zaplanowana na 2022 rok, w ramach której wybrano, że to wskaźnik WIRON będzie następcą WIBORU. Począwszy od miesiąca grudnia uczestnicy rynku będą mogli stosować WIRON w nowych instrumentach finansowych. Jej celem jest opracowaniu poszczególnych kroków zmian, takich, jak:
– powołanie specjalnej komisji, która zajmie się pracami nad nowym wskaźnikiem – powołana została Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych;
– wskazanie najbardziej rentownego wskaźnika stopy procentowej, przedstawiony i podany do publicznej informacji został WIRON;
– przygotowanie niezbędnej dokumentacji analitycznej, która ma określać standardy stosowania nowego wskaźnika.
Faza II – faza wprowadzania – ma zostać zrealizowana w 2023 i będzie trwała przez kolejne 12 miesięcy. W ramach tej fazy występuje m.in. udostępnienie nowych produktów opartych o WIRON. Banki będą mogły je oferować równolegle z produktami opartymi na WIBORZE. W tym okresie banki mają przeprowadzić kampanię informacyjną o nowym wskaźniku.
Główne zadania fazy wprowadzania, to m.in.:
– gotowość WIRON-u do zastosowania w kredytach mieszkaniowych, przez te instytucje finansowe, które będą chciały z niego skorzystać, równolegle oferując jeszcze produkty oparte na wskaźniku WIBOR;
– intensywne prace nad systemami informatycznymi, procedurami wewnętrznymi oraz ujednolicenie umów już zawartych;
– budowanie płynności na rynku instrumentów w celu wytworzenia krzywej terminowej dla WIRON-u – ma to pomóc w rozwoju rynku instrumentów finansowych;
– kampania informacyjna oraz edukacyjna na temat nowego wskaźnika stopy referencyjnej;
Faza III – faza wyprowadzania, podczas której banki oferują nowe produkty różnych kategorii oparte o WIRON, stopniowo wypierając ze swoich ofert propozycje oparte na WIBORZE.
Zgodnie z założeniami KNF, w trakcie jej przebiegu w 2024 roku, podmioty finansowe zaczną wycofywać WIBOR aż do momentu całkowitego jego zastąpienia przez nowy wskaźnik – WIRON.
Dodatkowo:
– WIRON stosowany w nowych produktach bankowych;
– zakończenie prac informatycznych mających na celu dostosowanie systemów bankowych,
-msporządzenie procedur wewnętrznych oraz wzorów umów dla wszystkich produktów opartych na WIRON-ie;
– na zakończenie roku izby rozliczeniowe dokonają zmiany wskaźnika stopy procentowej w istniejących już kontraktach;
Faza IV – faza finalizacji, podczas której zaprzestaje się publikowanie wskaźnika WIBOR, a wszystkie dotychczasowe umowy z tym wskaźnikiem zostają konwertowane na wskaźnik WIRON.
Według harmonogramu wprowadzania zmian ostatnia faza ma przypadać na rok 2025, w którym nastąpi:
– powszechne stosowanie wskaźnika Risk Free Rate (RFR)- WIRON i jednoczesne zaprzestanie kalkulacji i publikacji WIBOR;
– zmiana wskaźnika w istniejących umowach dot. produktów bankowych zgodnie z zasadami Rozporządzenia Ministerstwa Finansów.
Podsumowując, zmiana wskaźnika stopy referencyjnej nie jest sprawą prostą i niewątpliwie musi być wprowadzana stopniowo. Zdaniem Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych oraz KNF, wszystko powinno zostać zrealizowane do 2025 roku. Trudno odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie, czy tak w istocie będzie. Po drodze do pełnej realizacji projektu zmiany, może bowiem wydarzyć się wiele rzeczy, które przesuną to w czasie. Obecnie pozostaje nam tylko przyglądanie się pracy NGR i sprawdzanie, czy zadania wykonywane są zgodnie z przedstawionym harmonogramem. Jedno jest pewne, wszelkie procedury oraz produkty opierające się na WIRON-ie będą nowe zarówno instytucji finansowych i ich pracowników, pośredników finansowych, a przede wszystkim dla konsumentów.
Ile można zaoszczędzić przy przejściu na WIRON?
I jeszcze specjalny bonus dla Państwa – kalkulacja obrazująca, ile orientacyjnie można zaoszczędzić w przyszłości przy przejściu na WIRON.
W przykładzie przyjęto następujące założenia:
– Kwota kredytu pozostała do spłaty: 400 000 zł
– Okres pozostający do spłaty: 25 lat
– Marża 2%
Aktualny wskaźnik referencyjny stosowany w kredycie: WIBOR 6m
Różnice w racie oraz koszcie kredytu w przypadku zmiany z WIBOR-u na WIRON wg stawek na dzień 25.11.2022 r.
– WIBOR 6m 7,50%,
– WIRON 6m 6,07%.
– różnica pomiędzy nimi 1,43 pp.
Wpływ powyższej różnicy na wysokość raty
rata z WIBOREM (oprocentowanie 9,50%) – 3 494 zł
rata z WIRONEM (oprocentowanie 8,07%) – 3 105 zł
Zgodnie z powyższym przykładem, zamieniając WIBOR na WIRON, rata kredytu spada o 389 zł.
Wpływ zmiany wskaźnika na całkowity koszt kredytu
Przy niezmienionych założeniach:
przy kredycie opartym o WIBOR odsetki wyniosą 648 000 zł.
Przy wskaźniku WIRON, koszt ten wyniesie już 531 000 zł.
Powyższy przykład wskazuje, że przechodząc na WIRON zaoszczędzimy około 117 000 zł.
Należy jednak mieć na uwadze, że dla ułatwienia w powyższej prognozie przyjęto założenie, że przez cały okres kredytowania WIBOR oraz WIRON nie będą się zmieniały. Serdecznie zapraszam do kontaktu, aby rozwiać wszystkie wątpliwości oraz udzielić odpowiedzi na pytania związane z WIRON-em.